250 lat Bejt ha-kneset
WZMIANKI O SYNAGODZE
Najstarsze wzmianki o bożnicy włodawskiej pochodzą z Księgi parafii włodawskiej, którą przepisano ponownie na początku XX wieku. Synagoga włodawska pojawia się także w XIX- wiecznym Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego, w pracach Antoniego Winiarskiego i Kazimierza Stronczyńskiego, jednakże najwięcej uwagi poświęcił jej Jerzy Baranowski w Studium historyczno-architektonicznym z 1956 r. Badania nad zabytkami kultury żydowskiej we Włodawie były prowadzone na dużą skalę i sukcesywnie ukazywały się w opracowaniach historycznych XX w. Kiedy Żydzi we Włodawie pojawili się w XVI w. prawdopodobnie wówczas na miejscu obecnej bożnicy stała drewniana świątynia. Świetność społeczności żydowskiej przyniosły czasy Flemmingów i Czartoryskich, kiedy to ufundowali murowaną synagogę z lat 1764-1774.
CZASY OKUPACJI NIEMIECKIEJ
Tuż po żydowskim Nowym Roku we wrześniu 1939 r. Niemcy zapędzili kobiety, mężczyzn, starców, dzieci do synagogi. Zamknęli ich na 48 godzin bez jedzenia i picia. Po tym czasie wypuścili Żydów zatrzymując dziesięciu zakładników.
W czasie wojny w synagodze z rozkazu Niemców istniał jedyny sklep, w którym mogli zaopatrywać się Żydzi (zwany kooperatywą) oraz niemiecki magazyn wojskowy.
Po wojnie mieściły się tam m.in. spółdzielcze magazyny ze zbożem. W latach 70-80. XX w. przeprowadzono remonty w celu otwarcia Muzeum Pojezierza Łęczyńsko - Włodawskiego zarządzeniem Naczelnika Miasta Włodawa z dnia 10 sierpnia 1981 r. Oficjalne otwarcie placówki odbyło się w 1983 r.
WSPÓŁCZESNOŚĆ
W latach 2017-2018 realizowano projekt pt. „Zwiększenie dostępności zabytkowego zespołu synagogalnego we Włodawie”, w związku z czym przeprowadzono remont zewnętrzny budynku oraz odbudowano górną attykę na elewacji zachodniej, która istniała w okresie międzywojennym. W latach 2022-2023 zrealizowano projekt pt. ,,Modernizacja zabytkowego Zespołu Synagogalnego we Włodawie - Wielka Synagoga i Mała Synagoga”, który polegał na remontach wewnętrznych pomieszczeń w obu synagogach.
Wielka Synagoga posiada sale z wystawami stałymi gdzie najokazalszą stanowi ekspozycja Judaika Włodawskie oraz sale z wystawami czasowymi. W babińcu od strony północnej jedną z sal zaaranżowano na kino Zachęta, które funkcjonowało w okresie międzywojennym przy ulicy 11 listopada.
Czas trwania: 20.09.2024 r.-3.05.2025 r.
Miejsce: plac za Wielką Synagogą
